กรมชลประทาน ทุ่มงบ 298 ล้านบาท

เดินหน้าโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบาง จังหวัดหนองคาย แก้ปัญหาน้ำแล้ง-น้ำท่วม

กรมชลประทาน เดินหน้าโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบาง ตำบลวัดธาตุ อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย จาก 41 โครงการ ภายใต้โครงการศึกษาแผนพัฒนาแหล่งน้ำลำน้ำสวย จังหวัดหนองคายและจังหวัดอุดรธานี เพื่อแก้แล้ง-น้ำท่วม ระบุอยู่ในแผนงานระยะสั้น ดำเนินงาน 5 ปี ด้วยงบประมาณ 298 ล้านบาท

เมื่อวันที่  24-25 ตุลาคม 2566 กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ นำคณะสื่อมวลชน ร่วมกิจกรรมสื่อสัญจร และประชุมปัจฉิมนิเทศโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบาง ต.วัดธาตุ อ.เมือง จ.หนองคาย ภายใต้โครงการศึกษาแผนพัฒนาแหล่งน้ำลำน้ำสวย จ.หนองคาย และ จ.อุดรธานี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาลำน้ำสวย รวมทั้งบรรเทาปัญหาการขาดแคลนน้ำสำหรับการเกษตรในฤดูแล้ง ตลอดจนบรรเทาปัญหาอุทกภัยในฤดูน้ำหลาก และเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของราษฎรที่อาศัยในพื้นที่โครงการ โดยการลงพื้นที่ในวันที่ 24 ต.ค.66 ได้เยี่ยมชมบริเวณปากลำน้ำสวย และ ประตูระบายน้ำ น้ำสวย ซึ่งเป็นพื้นที่ลุ่มน้ำสวยตอนล่างที่เชื่อมโยงกับแม่น้ำโขง ต.บ้านเดื่อ อ.เมือง จ.หนองคาย ,เยี่ยมชมบึงหนองคาย (พื้นที่เทศบาลตำบลวัดธาตุ) ซึ่งเป็นพื้นที่รับประโยชน์และพบปะพูดคุยกลุ่มราษฎร และเยี่ยมชมพื้นที่โครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบาง ต.วัดธาตุ อ.เมือง จ.หนองคาย

และวันที่ 25 ตุลาคม 2566  เป็นการประชุมปัจฉิมนิเทศโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบาง ต.วัดธาตุ อ.เมือง จ.หนองคาย ภายใต้โครงการศึกษาแผนพัฒนาแหล่งน้ำลำน้ำสวย จ.หนองคาย และ จ.อุดรธานี  ที่ ห้องประชุมนาคารา 1 โรงแรมรอยัลนาคาราและคอนเวนชั่นเซ็นเตอร์หนองคาย โดยได้รับเกียรติจาก นายชาญชัย คงทัน รองผู้ว่าราชการจังหวัดหนองคาย ร่วมเป็นประธานในการประชุมปัจฉิมนิเทศโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบาง ตำบลวัดธาตุ อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย ภายใต้โครงการศึกษาแผนพัฒนาแหล่งน้ำลำน้ำสวย จังหวัดหนองคาย และ จังหวัดอุดรธานี   โดยมีนายสุรชาติ มาลาศรี ผู้อำนวยการสำนักบริหารโครงการ กรมชลประทาน , บริษัทที่ปรึกษาโครงการฯ , ผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐ  , สื่อมวลชน และประชาชนในพื้นที่ เข้าร่วมการประชุม  ซึ่งจากการประชุมฯ ได้รับฟังการนำเสนอผลการศึกษาจากกลุ่มบริษัทที่ปรึกษา บริษัท ทีมเวิร์ค คอนซัลแตนท์ จำกัด   , บริษัท เอสพีที คอนซัลแตนท์ จำกัด รวมถึงผู้เข้าร่วมประชุมซักถามและเสนอแนะข้อคิดเห้นต่อแนวทางการศึกษาโครงการฯ  และได้ทราบว่าพื้นที่ศึกษาโครงการจะครอบคลุมพื้นที่ 2 จังหวัด 2 อำเภอ 2 ตำบล 7 หมู่บ้าน โดย ณ ปัจจุบันโครงการได้ดำเนินการจัดหาที่ดินเพื่อทำการก่อสร้างประตูระบายน้ำบ้านเมืองบางเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และจะดำเนินการก่อสร้างให้แล้วเสร็จไม่เกินปี 2569

ด้านนายสุรชาติ มาลาศรี ผู้อำนวยการสำนักบริหารโครงการ กรมชลประทาน กล่าวว่า เมื่อปี 2561 นายกรัฐมนตรีพร้อมคณะ ได้เดินทางไปตรวจราชการและประชุมนอกสถานที่อยู่จังหวัดเพชรบูรณ์ ทั้งภาครัฐและเอกชนในพื้นที่จึงได้ร่วมกันเสนอโครงการบรรเทาภัยแล้งและน้ำท่วม ของกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 1 จำนวน 12 โครงการ และหนึ่งในนั้นมีโครงการพัฒนาแหล่งน้ำลุ่มน้ำสวย จังหวัดหนองคาย และจังหวัดอุดรธานี ซึ่งทุก ๆ ปี มักประสบกับปัญหาภัยแล้ง ขาดแคลนน้ำสำหรับการทำเกษตรและอุปโภคบริโภค ในช่วงฤดูฝนก็เกิดน้ำท่วม

คณะรัฐมนตรีจึงมีมติเห็นชอบ ให้กรมชลประทานดำเนินการโดยจ้างกลุ่มบริษัทที่ปรึกษาให้ดำเนินการศึกษาโครงการดังกล่าว มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อให้ได้แนวทางการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำสวย จังหวัดหนองคายและจังหวัดอุดรธานี 2) เพื่อแก้ไขและบรรเทาปัญหาอุทกภัยและภัยแล้งในพื้นที่ลุ่มน้ำสวย จังหวัดหนองคายและจังหวัดอุดรธานี รวมถึงพื้นที่ข้างเคียง 3) เพื่อเพิ่มศักยภาพทางด้านการเกษตร การอุปโภค-บริโภค และการใช้น้ำด้านต่าง ๆ 4) เพื่อเตรียมความพร้อมด้านปริมาณน้ำต้นทุนของพื้นที่เพื่อรองรับการเติบโต และการพัฒนาของจังหวัดหนองคายและจังหวัดอุดรธานี 5) เพื่อศึกษาความเหมาะสมของโครงการตามลำดับความสำคัญอันดับแรก  สำหรับการจัดทำแผนหลัก (Master Plan) ของโครงการที่อยู่ในขอบเขตลุ่มน้ำสวยครอบคลุม 9 ตำบลใน 3 อำเภอ ของจังหวัดอุดรธานี และ 14 ตำบลใน 3 อำเภอ ของจังหวัดหนองคาย โดยต้นน้ำของลำน้ำสวยอยู่บริเวณตำบลเขือน้ำ อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี และไหลลงสู่แม่น้ำโขงที่บริเวณบ้านปากสวย อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย มีความยาวลำน้ำประมาณ 152 กิโลเมตร

ทั้งนี้ แผนหลักที่จะสอดคล้องกับแผนแม่บทน้ำ 20 ปี(พ.ศ.2561-พ.ศ.2580) ประกอบด้วยการปรับปรุงโครงการจากโครงการที่มีอยู่ในปัจจุบันและโครงการที่เสนอแนะเพื่อพัฒนาเพิ่มเติม ได้แก่ โครงการประเภทก่อสร้างฝาย 8 โครงการ กาเพิ่มประสิทธิภาพ แก้มลิง/อ่างเก็บน้ำ/หนองน้ำ 15 โครงการ ขุดลอก 1 โครงการ ก่อสร้างประตูระบายน้ำ 2 โครงการ ปรับปรุงแก้มลิง 9 โครงการ ก่อสร้างแก้มลิง 1 โครงการ ก่อสร้างแนวผันน้ำ 2 โครงการ ก่อสร้างพนังกันน้ำ 1 โครงการ และก่อสร้างสถานีสูบน้ำ 2 โครงการ รวมทั้งสิ้น 41 โครงการ งบประมาณ 5,882 ล้านบาท ซึ่งจะทำให้มีพื้นที่ชลประทานและพื้นที่บรรเทาอุทกภัยเพิ่มขึ้น โดยการพัฒนาวางแผนไว้เป็นระยะเวลา 20 ปี ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ถึง พ.ศ. 2585  หลังจากคัดเลือกจาก 41 โครงการและการจัดลำดับความสำคัญเรียบร้อยแล้วพบว่า โครงการที่มีความเหมาะสมมากที่สุด คือ โครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบาง ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 1 บ้านเมืองบาง ต.วัดธาตุ อ.เมือง จ.หนองคาย จากนั้นได้ทำการศึกษาและจัดทำรายงานวางโครงการ (Pre-Feasibility Report) เพื่อออกแบบรายละเอียดให้สอดคล้องกับพื้นที่จริง และจากการศึกษาออกแบบพบว่า เมื่อก่อสร้างแล้วเสร็จจะช่วยแก้ไขปัญหาน้ำท่วมและมีพื้นที่บรรเทาอุทกภัยเพิ่มขึ้น โดยโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบางอยู่ในแผนงานระยะสั้น ดำเนินงาน 5 ปี ใช้งบประมาณ 298 ล้านบาท วิเคราะห์แล้วมีความคุ้มทุนที่จะพัฒนาต่อไป

อย่างไรก็ตาม กรมชลประทานได้จัดประชุมรับฟังความคิดเห็นให้ประชาชนมีส่วนร่วม และประชาสัมพันธ์ให้ผู้ได้รับผลกระทบได้รับทราบข้อมูลเกี่ยวกับโครงการอย่างต่อเนื่อง และจะดำเนินการโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบางเป็นลำดับแรก จาก 41 โครงการ ตามแผนหลักในการพัฒนาแหล่งน้ำลำน้ำสวย ส่วนอีก 40 โครงการ ที่เหลือก็จะได้รับการพัฒนาตามลำดับความสำคัญและตามแผนการดำเนินการในแต่ละระยะต่อไป

ด้านนางวิโรจน์  เป็นเกษตรกรผู้ใช้น้ำจากคลองปากน้ำสวยติดริมแม่น้ำแม่โขง ที่ประกอบอาชีพทำนา ปลูกพืชสวนพืชไร่ และเลี้ยงสัตว์ เปิดเผยกับผู้สื่อข่าวว่า ” แต่ก่อนช่วงหน้าฝนน้ำหลากจากลำน้ำสวยมาชนกับช่วงน้ำโขงเอ่อ  น้ำจะท่วมพื้นที่เกษตร  แต่หลังจากมีประตูระบายน้ำห้วยน้ำสวยที่เก็บกักบังคับน้ำ  น้ำก็ไม่ท่วม  ทำให้ปลูกข้าวโพดมีรายได้เสริม จากเดิมที่ปลูกแต่มะเขือเทศ  รวมแล้วมีรายปีละประมาณ 5-6 หมื่นบาท  นอกจากนี้ยังเลี้ยงวัวไว้อีก  5 ตัว พอเลี้ยงครอบครัวสองคนสามีภรรยา   ทำให้ลูก ๆ ที่ไปทำงานในกรุงเทพไม่ต้องห่วง

ขณะที่นายปราโมทย์ สุขสวัสดิ์ นายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลวัดธาตุ เผยว่า  มั่นใจว่าประชาชนในพื้นที่จะได้รับประโยชน์จากโครงการประตูระบายน้ำบ้านเมืองบางทั้งในฤดูแล้งและฤดูน้ำหลาก นอกจากจะช่วยชะลอน้ำไม่ให้ท่วมพื้นที่ลุ่มแล้ว การมีประตูระบายน้ำยังช่วยเก็บกักน้ำไว้ใช้ ในการเพาะปลูกในช่วงหน้าแล้ง แม้ว่าพื้นที่เพาะปลูกจะไม่เพิ่มขึ้น แต่การมีน้ำใช้อย่างอุดมสมบูรณ์ จะช่วยเพิ่มผลผลิตทางเกษตรต่อไร่ให้สูงขึ้น ช่วยให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น ช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่ให้มีความอยู่ดีกินดียิ่งขึ้น